Rehabilitacja w skoliozach i innych wadach postawy
Czym jest skolioza?
Skolioza czasami jeszcze mylnie nazywana jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa, jednakże faktycznie jest trójpłaszczyznowym zniekształceniem kręgosłupa, to znaczy, że zmiany wyglądu obserwujemy w trzech płaszczyznach.
– w płaszczyźnie czołowej, czyli patrząc z tyłu zauważamy tzw. esowaty kształt kręgosłupa, lub kształt litery “C”, nie jest on w linii prostej;
– w płaszczyźnie czołowej, czyli patrząc z boku, zauważamy pogłębione lub spłaszczone fizjologiczne krzywizny (kifozy i lordozy), mogą temu towarzyszyć np. odstające łopatki, czy mocno wypięta pupa dziecka;
– w płaszczyźnie poprzecznej, gdy dziecko robi skłon w przód widoczna jest asymetria żeber (garb żebrowy), po jednej stronie są one bardziej wypukłe, lub uwidocznie się wał lędźwiowy, który wyglądem może przypominać “spuchnięty mięsień”.
Czy łatwo rozpoznaje się skoliozy u dzieci?
Skoliozy o dużym stopniu nasilenia, mogą być zauważalne gołym okiem, przez rodziców, nauczycieli, lekarzy, na bilansie zdrowia dziecka. Wtedy obserwujemy duże asymetrie w postawie ciała:
– przesunięta lub pochylona głowa w jedną ze stron
– wyżej ustawione bark
– odstająca jedna łopatka lub obie
– nierówne trójkąty talii (większe wcięcie w talii po jednej stronie)
– wyżej ustawione biodro
– pozorne skrócenie jednej kończyny dolnej.
Jednak skoliozy we wczesnej fazie rozwoju nie są tak łatwo zauważalne, czasem terapeuta badając postawę dostrzega pewne przesłanki do rozwijania się skolioz i innych wad postawy, a asymetrie nie są na tyle duże na początku, żeby przykuwały uwagę rodzica, lub tłumaczymy sobie, że “jeden z barków jest niżej, gdyż dziecko nosi plecak na jednym ramieniu”. Dlatego warto kontrolować, postawę dziecka u specjalistów, bo wady wcześnie zauważone mają dużą szansę do wyrównywania się i dużo mniejsze ryzyko pogłębiania.
Inne najczęściej spotykane wady postawy u dzieci.
Za wady postawy u dzieci uznaje się deformacje w obrębie tułowia i kończyn dolnych przekraczające granice normy. Ze względu na lokalizację możemy je podzielić na:
- wady kręgosłupa
- wcześniej już wspomniana skolioza, czyli trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa;
- plecy okrągłe/ okrągło-wklęsłe – pogłębiona kifoza piersiowa, w wielu przypadkach może być objawem choroby Scheuermanna;
- plecy płaskie – spłaszczone krzywizny kręgosłupa.
- zniekształcenia klatki piersiowej
- klatka kurza – polega na wysunięciu mostka do przodu, przez co przybiera wygląd klatki ptaka;
- klatka lejkowata (szewska) – polega na zapadnięciu mostka i spłaszczeniu klatki piersiowej w płaszczyźnie strzałkowej (patrząc z boku).
- zniekształcenia kończyn dolnych i stóp
- kolana koślawe – charakteryzuje się ustawieniem kończyn dolnych w kształt litery “X”, w tym przypadku, gdy dziecko luźno połączy kolana stopy się nie stykają;
- kolana szpotawe – w przypadku tej wady kończyny dolne ustawiają się w kształt litery “O”, przy złączonych kostkach, kolana nie stykają się i są nadmiernie wygięte na zewnątrz;
- stopa końsko-szpotawa – występuje tu szpotawe, czyli przywiedzione ustawienie przodostopia, dodatkowo stopa ustawia się w zgięciu podeszwowym (chód od palców, lub na palcach) oraz współwystępuje nadmierne wydrążenie stopy;
- stopa płasko-koślawa – jest to obniżenie łuku podłużnego stopy z opuszczeniem kości łódkowatej, dodatkowo występuje tu koślawe ustawienie pięty.